کد مطلب:32104 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا ثواب خواندن دعاي اللهم اجعل صلواتك و صلوات ملائكتك و رسلك علي محمد و آل محمد كه درباره آن نوشته شده: هر كس اين دعا را بخواند، بر او گناهي تا يك سال نوشته نميشود، يا هر كس هر روز ده مرتبه سوره توحيد بخواند، خداوند در آن روز گناهي براي او نمينويسد تا اين كه دماغ شيطان به خاك ماليده شود صحيح است؟

درباره دعاهايي كه وارد شده و ثواب بسياري براي آنها نقل شده است، بايد به چند نكته توجه شود:

1 - آيا چنين روايتي در كتب روايي معتبر آمده است؟

2 - اگر موجود بود، بايد در سند و دلالت آن بررسي كنيم كه آيا اين روايت صحيح است و از نظر دلالت و متن، عيب و خدشهاي به آن وارد نيست؟

3 - امامي كه حديث را بيان فرموده، آن را به چه كسي يا چه كساني گفته است؟ شخصي كه امام(ع) به او سفارش دعا را ميكند، آيا با سواد بوده يا بي سواد؟ آيا مشكل روحي و افسردگي و روحيه نااميدي داشته؟ آيا شخصي ديرباور بوده يا زود باور؟ محلهاي كه زندگي ميكرده، سني نشين بوده يا شيعه نشين؟ آيا در جلسه غير از او، كسان ديگري حضور داشتهاند؟ اگر ديگران بودهاند، داراي چه مسلك و خصوصيات اخلاقي و روحي بودهاند و...

4 - آيا رواي حديث كه كلام امام را شنيده، آن را خوب و صحيح تلقي كرده، يعني آيا كلام امام را خوب فهميده و در نقل آن آيا الفاظ امام را نقل كرده يا مضمون كلام امام را نقل به معنا كرده؟

5 - آيا امام(ع) در بيان اين همه ثواب براي يك دعا درصدد تشويق كردن او بوده؟ اگر مقصود تشويق بوده، آيا فقط تشويق براي او بوده يا براي تمامي افراد؟

همه اين خصوصيات در بيان و مقصود امام(ع) مؤثر است. تشخيص مراد واقعي و فهم اين گونه روايات، هم چنين ساير روايات كار سادهاي نيست.

آنچه مهم است:

اين گونه روايات را كه مشتمل بر ادعيه است، به مضمون دعا دقت كنيم. اگر خود نميتوانيم، به علما و كارشاسان عرضه كنيم. اگر تشخيص داده شد كه مضمون دعا با متون اسلامي و با مباني كلامي و عقيدتي منافاتي ندارد، دعا را به قصد رجا و به اميد رسيدن به ثواب بخوانيم.

در احاديث معروف به من بلغ وارد شده كه هر كس براساس روايتي كه بيانگر ثوابي است، به اميد رسيدن به آن ثواب عمل كند، خداوند به او همان ثواب را عطا ميكند، گرچه حديث صحيح نباشد.(1)

در مورد اين دعا بايد عرض كنيم: در كتاب مستدرك الوسايل جلد 6 ص 92 از امام صادق(ع) از پدران گرامياش از رسول الله(ص) نقل شده است: هر كس بعد از نماز جمعه سوره حمد را يك مرتبه و سوره ناس و فلق را هفت مرتبه بخواند... و هر كس بگويد: اللهم اجعل صلواتك و صلوات ملائكتك و انبياءك علي محمد و آله... تا يك سال گناهي بر او نوشته نميشود.

در كتابهاي ديگر نيز اين روايت موجود است.

بعد از توضيح مطالب سابق اگر كسي اين صلوات را در روز جمعه (كه روز بسيار پرفضيلتي است و ثواب اعمال چندين برابر است) انجام دهد، ثواب عظيمي به او عطا ميشود و توفيقي پيدا ميكند كه تا مدتي به گناه آلوده نشود. البته تصميم فرد در ترك گناه بسيار مهم است. اين گونه روايات ناظر به شخصي است كه بقيه آداب دعا و وظائف ديني را رعايت كند.

نكته مهم در اين گونه روايات آن است كه مضمون چنين روايتي هيچ گاه به طور مطلق صحيح نخواهد بود و حتماً داراي قيود و شرايطي است، مثلاً همين حديث مورد نظر اگر به صورت مطلق صحيح باشد، به معناي آزاد بودن شخص تا يك سال است كه هر گناهي را انجام دهد، كه به طور يقين اين معنا صحيح نميباشد؛ زرا فلسفه دعاها و مناجات براي نزديك شدن انسان به خداوند و دوري از معاصي و گناهان است. چگونه ميتواند خواندن يك دعا، مجوزي براي انجام گناهان و دور شدن از خداوند و رحمت الهي باشد؟!

پينوشتها:

1 - كافي، ج2، ص 87، باب من بلغه ثواب من الله.